Brojne međunarodne organizacije godinama upozoravaju na to da je Crna Gora, ali i region, i dalje u društvu zemalja u tranziciji.
To zapravo znači da crnogorsko društvo nije prešlo brojne stepenike ka modernom demokratskom društvu, u čijem su centru ljudska prava i potrebe građana/ki. Građani/ke se na dnevnom nivou suočavaju sa izazovima, koje vrlo često ne mogu sami da riješe.
Nerijetko, uglavnom uz pomoć medija, apeluju na smanjivanje stope siromaštva, poštovanje osnovnih ljudskih prava, dostupniju zdravstvenu zaštitu, hitniju nabavku ljekova, izgradnju vrtića i škola, kreiranje savremenijih školskih nastavnih planova i programa koji bi crnogorskim đacima omogućili kvalitetnije i konkuretno obrazovanje u odnosu na evropske vršnjake i slično.
Međutim, bez obzira na deklarativna zalaganja onih koji kreiraju politike na najvišim nivoima, crnogorsko društvo još u svom centru nema potrebe građana/ki.
Naprotiv, slično ostalim društvima u tranziciji, u centru crnogorskog društva su i dalje uglavnom potrebe onih koji imaju moć, kako političko-društvenu, tako i ekonomsku. Zbog toga je neophodno poznavati i koristiti institut javnog zagovaranja.
U optimalnim uslovima, odnosno u demokratskim društvima, javno zagovaranje je model koji godinama ostvaruje rezultate i postiže ciljeve od opšteg značaja za određene zajednice, marginalizovane ili grupe građana/ki, koje se udružuju oko zajedničkog problema.
To podrazumijeva da su građani/ke spremni da uče kako da se aktivno uključe u procese donošenja odluka, promjene ponašanja ili politika vitalnih za njihove zajednice, bez obzira na to da li se radi o lokalnom ili nacionalnom nivou. Dakle, suština javnog zagovaranja je da centri moći i oni koji donose odluke čuju, slušaju i poslušaju glas građana/ki.
U antidemokratskim, ali i društvima u tranziciji, institut javnog zagovaranja može biti “Sizifov posao”, često bez ostvarenja krajnjeg cilja, ali može dovesti i do određenih pomaka u kreiranju i sprovođenju javnih politika. Svaki, makar i mali napredak, je stepenica više ka demokratskom društvu.
U nastavku pogledajte autorski prirucnik novinarke Tine Popovic
Dokument je nastao u okviru projekta ,,Više ljudskih prava – manje govora mržnje" koji sprovodi Medijska asocijacija Jugoistočne Evrope. Projekat je dio nacionalnog projekta "Dijagnoza i terapija slobode izražavanja, govora mržnje i etničkih tenzija" koji je zajednička inicijativa Instituta za medije Crne Gore, CEDEMa - Centar za demokratiju i ljudska prava i Portala Ul-info usmjerena ka jačanju i zagovaranju slobode izražavanja, suzbijanju govora mržnje i smanjenju etničkih tenzija u Crnoj Gori.
Projekat je finansiran od strane Evropske unije kroz Program Evropski instrument za demokratiju i ljudska prava za Crnu Goru 2020,EIDHR, a kofinansiran je od strane Ministarstva javne uprave Crne Gore. Sadržaj dokumenta je isključiva odgovornost Medijske asocijacije Jugoistočne Evrope i ne odražava stavove donatora.
Priručnik možete preuzeti ovdje.
