Medijska asocijacija Jugoistočne Evrope, uputila je danas, na Svjetski dan slobode medija, otvoreno pismo predsjednicima Evropskog savjeta Donaldu Tusku, Evropskog parlamenta Antoniu Tajaniju i Evropske komisije Žan-Klod Junkeru, kojim se traži osnivanje posebnog, ekspertskog ad-hoc radnog tijela Evropske unije koje bi kontinuirano pratilo stanje medijskih sloboda u zemljama Zapadnog Balkana.
Ovakvo radno tijelo, čije osnivanje predlaže Medijska asocijacija Jugoistočne Evrope, pratilo bi ključne segmente u oblasti slobode medija – rasvjetljavanje slučajeva napada i prijetnji na novinare i medije, razne vrste političkih i administrativnih pritisaka na medije kao i državnu pomoć i otvoreno i prikriveno finansiranje određenih privatnih medija iz javnih fondova koje ugrožava medijsko tržište i kreira nepovoljne uslove za rad nezavisnih i profesionalnih medija.
Inicijativa da Evropska unija osnuje radno tijelo koje bi detaljno pratilo razvoj situacije u oblasti slobode medija na Zapadnom Balkanu proizišlo je iz stavova same Evropske unije – u Kredibilnoj perspektivi za proširenje koju je EU objavila u februaru ove godine navodi se da je potrebno staviti poseban fokus na očuvanje slobode izražavanja i nezavisnosti medija kao stuba demokratije.
Takođe, u aprilu ove godine, prilikom predstavljanja izvještaja o napretku za zemlje Zapadnog Balkana, EU je navela da postoji ozbiljno nazadovanje u oblasti slobode izražavanja i nezavisnosti medija u nekim zemljama, dok je u drugim u najboljem slučaju ostvaren samo ograničen napredak. Evropska unija je takođe, sama potencirala probleme prijetnji i napada na novinare i spore istrage tih slučajeva, kao i netransparentno finansiranje medija javnim sredstvima. Zbog svega toga, EU je navela da vlade zemalja regiona moraju da preduzmu hitne i konkretne korake da unaprijede postojeći pravni okvir za slobodu izražavanja te da unaprijede ukupno stanje u oblasti medijskih sloboda.
Zbog činjenice da je sama Evropska unija prepoznala nedostatak medijskih sloboda u svim zemljama Zapadnog Balkana kao jedan od ključnih problema, odnosno prioriteta za unapređenje u narednom periodu, Medijska asocijacija Jugoistočne Evrope se obratila predsjednicima tri ključne evropske institucije – Savjeta, Parlamenta i Komisije i zatražila preduzimanje konkretnih koraka na nivou EU u tom pravcu.
Ukazali smo čelnim ljudima Evropske unije na to da su njihovi izvještaji o napretku zemalja regiona i razni drugi formalni i neformalni oblici izvještavanja, kao što su non-pejperi, od neprocjenjive vrijednosti za ocjene napretka svih zemalja u oblasti slobode medija. Međutim, smatramo da je potrebno otići korak dalje i kreirati ekspertsko tijelo koje bi kontinuirano pratilo stanje u oblasti slobode medija na Zapadnom Balkanu i koje bi bilo u stanju da promptno reaguje kad god za tim postoji potreba, ne čekajući objave formalnih ili neformalnih izvještaja. Takođe, takvo tijelo bi pomoglo i samoj Evropskoj uniji da stvori još detaljniju sliku o stanju slobode medija u regionu i da definiše širi spektar konkretnih preporuka za unapređenje.
Želimo da vjerujemo da će gospoda Tusk, Tajani i Junker imati razumijevanja za ovakvu inicijativu Medijske asocijacije Jugoistočne Evrope te da će se lično založiti za stvaranje još jačeg institucionalnog okvira za monitoring medijskih sloboda u Jugoistočnoj Evropi i na taj način pomoći da se u svim zemljama regiona stvore uslovi za nesmetan rad slobodnih, nezavisnih i profesionalnih medija.
Otvoreno pismo koje je upućeno trojici predsjednika nalazi se u prilogu saopštenja.
Vuk Maraš
Izvršni direktor
